پاسخ نهالهای پسته به سطوح مختلف منگنز و شوری (کلریدسدیم) در محیط کشت پرلیت

به منظور بررسی تأثیر منگنز و شوری بر رشد، ترکیب شیمیایی و خصوصیات فیزیولوژیک و اکوفیزیولوژیک پسته (رقم بادامی زرند)، آزمایش گلخانه ای در قالب طرح کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با 4 تکرار در محیط پرلیت صورت گرفت. تیمارها شامل چهار سطح منگنز (0، 12، 24 و 36 میکرومولار) از منبع سولفات منگنز و پنج سطح شوری (0، 75، 150، 225 و 300 میلی مولار کلریدسدیم) بودند. تأثیر تیمارها بر بعضی از خصوصیات رشد، اکوفیزیولوژیک، فیزیولوژیک و شیمیایی مانند وزن خشک اندام هوایی و ریشه، سطح و تعداد برگ، ارتفاع ساقه، کلروفیل، کلروفیل فلورسنس متغیر به حداکثر، فعالیت آنزیم سوپراکسیددسموتاز و برخی عناصر غذایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، در شوری 150 میلی مولار کلریدسدیم، وزن خشک اندام هوایی و ریشه و هم‏چنین سطح برگ به ترتیب بیش از 80 ،30 و 85 درصد نسبت به شاهد کاهش معنی‏داری نشان داد. کاربرد 12 میکرومولار منگنز، وزن خشک اندام هوایی را بیش از 29 درصد افزایش داد. هم چنین شوری باعث کاهش کلروفیل a و b، کلروفیل کل، کارتنوئیدها و نسبت کلروفیل فلورسنس متغیر به حداکثر شد، لیکن کاربرد 36 میکرومولار منگنز، کلروفیل a و b و کلروفیل کل را به ترتیب 10، 14 و 12 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. با افزایش شوری به 300 میلی‏مولار، فعالیت آنزیم سوپراکسیددسموتاز در زمان اول اندازه گیری (یک هفته بعد از اعمال شوری)، 21 درصد نسبت به شاهد کاهش معنی داری پیدا کرد. اما با کاربرد 36 میکرومولار منگنز، فعالیت این آنزیم بیش از 40 درصد افزایش یافت. در زمان دوم اندازه گیری (هشت هفته بعد از اعمال شوری)، در همین سطح شوری (300 میلی‏مولار کلریدسدیم) فعالیت این آنزیم بیش از 80 درصد نسبت به شاهد افزایش حاصل نمود و سطوح مختلف منگنز تأثیر معنی-داری بر فعالیت این آنزیم نداشتند. با افزایش شوری جذب کل منگنز، روی، آهن، مس، کلسیم، منیزیم، فسفر و پتاسیم در اندام هوایی و ریشه کاهش حاصل کرد. و با کاربرد منگنز، جذب کل منگنز در اندام هوایی و ریشه و همچنین جذب کل روی، فسفر و پتاسیم در اندام هوایی افزایش یافت. به‏طور کلی شوری حاصل از کلریدسدیم، رشد و خصوصیات شیمیایی و فیزیولوژیک پسته را کاهش و منگنز باعث افزایش مقاومت گیاه به تنش شوری گردید.